1- دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2- دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران ،h.farhadirad@scu.ac.ir
3- استادیار، گروه علوم‌تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
4- استاد، گروه علوم‌تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2- دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران ،
3- استادیار، گروه علوم‌تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
4- استاد، گروه علوم‌تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
چکیده: (9 مشاهده)
هدف: تقویت نقش دانشگاه در خلق، کسب و انتقال مؤثر ایده‌ها به جامعه به عنوان یکی از مأموریت‌های اساسی آن، نیازمند بازنگری و بازسازی در ساختارهای سنتی و رفع محدودیت‌های انحصاری آن است. لذا هدف پژوهش حاضر طراحی و تبیین مدلی برای بازآفرینی سازوکارهای درونی دانشگاه به‌منظور انتقال ایده‌های دانشگاهی به جامعه بود.
روش: این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی پدیدارشناسی بوده و شرکت‌کنندگان در پژوهش به‌صورت هدفمند و بر پایه موارد مطلوب از بین اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های کشور انتخاب شدند. در مجموع بعد از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با 15 نفر از جامعه هدف، اشباع نظری حاصل شد. برای حصول اطمینان از روایی پژوهش از معیارهای چهارگانه لینکلن و گوبا استفاده شد؛ و در نهایت برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش توصیفی-پدیدارشناسی کلایزی بهره گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که انتقال مؤثر ایده‌ها مستلزم چهار تحول ساختاری در دانشگاه است: (الف) بازطراحی ساختار سازمانی بر پایه مدل‌های حرفه‌ای، شبکه‌ای، بدون مرز و پروژه محور برای بازگرداندن دانشگاه به هویت دانشی خود؛ (ب) ایجاد واحدهای تخصصی برای هدایت جریان ایده از شناسایی مسائل و فرصت‌ها تا ترجمان به بسترهای اجتماعی، اقتصادی و صنعتی؛ (ج) استقرار نظام مأموریتی شفاف و ساختارمند برای نهادینه‌سازی انتقال ایده به‌عنوان یکی از کارکردهای اصلی آموزش عالی؛ و (د) ایجاد اکوسیستم حمایتی پایدار فنی–مالی برای تسهیل خلق و گسترش ایده‌های نوآورانه. این تحولات از ۷۱ کد باز و ۱۴ مقوله محوری استخراج شدند.
نتیجه‌گیری: پژوهش نشان داد که دانشگاه باید از نهادی منفعل به عامل راهبردی در تعامل دانشگاه–جامعه تبدیل شود. ایفای این نقش مستلزم رویکردی باز و محیط‌محور و تحول بنیادین در ساختار سازمانی است تا بتواند رهبری جریان فناوری در جامعه را بر عهده گیرد. برای تحقق این هدف، بازآفرینی ساختارهای نوین، ایجاد واحدهای تخصصی مدیریت ایده، تبیین مأموریت‌های روشن و استقرار نظام‌های حمایتی مؤثر ضروری است.
روش: این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی پدیدارشناسی بوده و شرکت‌کنندگان در پژوهش به‌صورت هدفمند و بر پایه موارد مطلوب از بین اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های کشور انتخاب شدند. در مجموع بعد از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با 15 نفر از جامعه هدف، اشباع نظری حاصل شد. برای حصول اطمینان از روایی پژوهش از معیارهای چهارگانه لینکلن و گوبا استفاده شد؛ و در نهایت برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش توصیفی-پدیدارشناسی کلایزی بهره گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که انتقال مؤثر ایده‌ها مستلزم چهار تحول ساختاری در دانشگاه است: (الف) بازطراحی ساختار سازمانی بر پایه مدل‌های حرفه‌ای، شبکه‌ای، بدون مرز و پروژه محور برای بازگرداندن دانشگاه به هویت دانشی خود؛ (ب) ایجاد واحدهای تخصصی برای هدایت جریان ایده از شناسایی مسائل و فرصت‌ها تا ترجمان به بسترهای اجتماعی، اقتصادی و صنعتی؛ (ج) استقرار نظام مأموریتی شفاف و ساختارمند برای نهادینه‌سازی انتقال ایده به‌عنوان یکی از کارکردهای اصلی آموزش عالی؛ و (د) ایجاد اکوسیستم حمایتی پایدار فنی–مالی برای تسهیل خلق و گسترش ایده‌های نوآورانه. این تحولات از ۷۱ کد باز و ۱۴ مقوله محوری استخراج شدند.
نتیجه‌گیری: پژوهش نشان داد که دانشگاه باید از نهادی منفعل به عامل راهبردی در تعامل دانشگاه–جامعه تبدیل شود. ایفای این نقش مستلزم رویکردی باز و محیط‌محور و تحول بنیادین در ساختار سازمانی است تا بتواند رهبری جریان فناوری در جامعه را بر عهده گیرد. برای تحقق این هدف، بازآفرینی ساختارهای نوین، ایجاد واحدهای تخصصی مدیریت ایده، تبیین مأموریت‌های روشن و استقرار نظام‌های حمایتی مؤثر ضروری است.
واژه‌های کلیدی: انتقال ایده، ساختار دانشگاه، فرد دانشگاهی، فرهنگ دانشگاه، سیاست دانشگاهی، دانشگاه‌های دولتی ایران
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1404/6/29 | پذیرش: 1404/8/10 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1404/8/24
دریافت: 1404/6/29 | پذیرش: 1404/8/10 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1404/8/24
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |