1- استاد مهندسی فناوری اطلاعات، گروه مهندسی فناوری اطلاعات، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران 2- استادیار سیاست گذاری علم و فناوری، گروه ارزیابی سیاستها و پایش علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران ، ایران ، mahdieh.farazkish@modares.ac.ir
چکیده: (784 مشاهده)
مسئله و هدف: برخلاف تصور رایجی که فنّاوری را تنها محدود به افزار و تجهیزات فیزیکی (فنّاوری سخت) میداند، جنبهای از فنّاوری تحت عنوان فنّاوریهای نَرم وجود دارد که به عوامل انسانی، فرهنگی، حقوقی و سیاستی مربوط است. تأکید بر جنبۀ سخت فنّاوری در نظامهای آموزشی، گسترۀ کاربرد فنّاوری را در تأمین نیازهای یادگیری جوامع محدود میسازد. این مقاله آمادگی یادگیری الکترونیکی در دانشگاههای کشور را از منظر جنبههای نَرم فنّاوری موردتوجه قرار میدهد. روششناسی: بر این اساس، با بهرهگیری از مطالعات اسنادی و نظر خبرگان، ابعاد ارزیابی آمادگی نَرم تعیین و وزن هر یک از آنها محاسبه شده است و سپس بر اساس مدل حاصل، میزان آمادگی فنّاوری نَرم در تعدادی از دانشگاههای کشور، شامل: دانشگاههای ارومیه، بیرجند، تربیت مدرس، حکیم سبزواری، رازی کرمانشاه، زنجان، سیستان و بلوچستان، شهید باهنر کرمان، علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، کردستان، محقق اردبیلی و یزد، بررسیشده تا تصویری از وضعیت آمادگی در دانشگاههای کشور را نشان دهد. یافتهها: نتایج حاصل نشان میدهد کهبُعد«قوانین و مقررات» از بالاترین اهمیت نسبی برخوردار است درحالیکه سطح آمادگی آن در میان دانشگاههای منتخب ضعیف برآوردشدهاست. در بُعد «فرهنگ» سطح آمادگی حدود «متوسط» و در سایر ابعاد، سطح آمادگی «پایینتر از سطح متوسط» و «ضعیف» است. بدین ترتیب میزان آمادگی کلّی دانشگاههای کشور در ابعاد مختلف فنّاوری نَرم «ضعیف» ارزیابی میشود که علت آن کسب امتیاز بسیار پایین در سه بُعد «قوانین و مقررات»، «مالی» و «استاندارد» در سنجش آمادگی فناوریهای نَرم دانشگاههای منتخب است. نتیجهگیری: بر اساس تحلیلهای این مقاله، موضوعاتی اعم بر «اولویتدهی سیاستی به یادگیری الکترونیکی»، «تأمین و تخصیص بودجۀ موردنیاز»، «توسعه استانداردهای محتوایی»، «تدوین مقررات و آییننامههای پشتیبان»، «طراحی نظام ارزیابی و نظارت»؛ و «افزایش آگاهی ذینفعان» میباید در سیاستگذاریهای نظام آموزش عالی الکترونیکی کشور موردتوجه جدّی قرار گیرد.
Montazer G, Farazkish M. Assessing the readiness of soft technologies in Iranian universities to implement the e-learning systems. ihej 2023; 14 (3) :101-120 URL: http://ihej.ir/article-1-1553-fa.html
منتظر غلامعلی، فرازکیش مهدیه. سنجش میزان آمادگی فنّاوریهای نَرم در دانشگاههای کشور برای تحقق نظام یادگیری الکترونیکی. آموزش عالی ایران. 1401; 14 (3) :101-120