د. رضا مهدی، اقا احمد کیخا، د. سپیده بارانی، دوره ۱۲، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۹ )
چکیده
هدف از این پژوهش، تحلیل روایتی بر تاریخچه و کارکردهای انستیتوهای تکنولوژی به‌عنوان نخستین ریشه‌ها و هسته‌های شکل‌گیری آموزش عالی فنی‌وحرفه‌ای امروزی در ایران، به روش کیفی مرور روایتی است.با توجه به ماهیت خاص این مطالعه، جامعه آماری و حجم مطالعاتی در این پژوهش شامل کلیه مطالعات پژوهشی، اسناد و سایت‌ها در زمینه تاریخچه و کارکردهای انستیتوهای تکنولوژی سابق و دانشکده‌ها و آموزشکده‌های فنیوحرفهایامروزی است که با کلیدواژههای تخصصی بدون محدودیت زمانی جستجو شده‌اند. یافته‌ها، مؤید و راهنمای دست‌کم چهار عصر شامل پیش از اسلام، پس از اسلام، عصر پهلوی و عصر پساانقلاب اسلامی است. در عصر پیش از اسلام، سلسله ساسانیان، هخامنشیان و اشکانیان مطالعه و تحلیل شده‌اند. در عصر پس از اسلام؛ دوران صفویه، افشاریه، قاجاریه و بنیان مدرسه دارالفنون بررسی شده است. دوره پهلوی با تقسیم‌بندی به دو بخش پهلوی اول و پهلوی دوم واکاوی شده است. در دوره پساانقلاب اسلامی، پس از شرح ماوقع و توصیف گذرا از وضعیت انستیتوهای تکنولوژی، با تحلیل اسناد موجود، آموزش‌عالی فنی و حرفه‌ای دانشگاه‌سویه در سه دوره مطالعه و تحلیل شده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد که آموزش عالی فنی‌وحرفه‌ای به سبب الزامات و تقاضاهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فنی همواره جایگاه جدی در نظام آموزش و تعلیم و تربیت ایران داشته است. همچنین، ضرورت توسعه پایدار، بهره‌وری و امنیت ملی و عدالت اجتماعی، ایجاب می‌کند که آموزش عالی فنی‌وحرفه‌ای همچنان بیش‌ازپیش مورد اهتمام سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان باشد.
