دکتر شاهین همایون آریا، آقای محمد مهدی قره باغی، دکتر سپیده بارانی، دوره ۱۲، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۹ )
چکیده
مسأله و هدف: با توجه به اهمیت روز افزون آموزشهای مهارتی و با عنایت به مسائل پیچیده و متعددی که این نوع آموزشها با آن درگیر هستند، در این مقاله سعی بر این است تا روند رو به رشد این دو زیرنظام که متولیان حوزه مهارتی نظام آموزش عالی کشور هستند مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و به نوعی به آسیب شناسی این دو زیرنظام پرداخته شود و خلاء های احتمالی این دو زیرنظام پوشش داده شود. روش کار: ابزار جمع‌آوری اطلاعات محقق در این تحقیق به صورت روش کتابخانه‌ای بوده است که همه اسناد چاپی و الکترونیکی را شامل میشود. یافتهها: در یک دهه اخیر روند رشد و توسعه زیرنظام مهارتی شامل دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه فنی و حرفهای بسیار متفاوت از یکدیگر بوده است به‌طوری‌که دانشگاه جامع علمی کاربردی ۱۴۲۷۳ رشته محل از ۳۷۱۵۹ (۳۸ درصد از کل کشور) را به خود اختصاص داده است و در سایر موارد دانشگاه جامع علمی در سال تحصیلی ۱۳۹۴ – ۱۳۹۳ با جمعیت ۸۱۶۶۲۰ و در همین سال با تعداد ۱۰۱۱ مرکز آموزش عالی با فاصله خیلی زیاد، بالاتر از دانشگاه فنی و حرفهای ایستاده است. این در حالی است که دانشگاه فنی حرفهای ۱۰۱۴ رشته محل (۷/۲ درصد از کل کشور) را دارد و جمعیت آن در سال تحصیلی ۱۳۹۷ – ۱۳۹۶، ۲۲۱۳۹۷ نفر بوده و در سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸، ۱۷۳ مرکز آموزش عالی داشته است. نتیجه‌گیری: یکی از مهم‌ترین دلایل رشد و توسعه دانشگاه جامع علمی کاربردی نسبت به دانشگاه فنی و حرفهای را میتوان ورود بخش خصوصی و تأسیس مراکز علمی کاربردی خصوصی دانست. دانشگاه فنی و حرفهای به لحاظ ماهیت کاملاً دولتی و بروکراسی اداری در یک دهه اخیر فقط ۸ آموزشکده جدید تأسیس نموده است البته بیش از ۱۰ آموزشکده این دانشگاه طی یک دهه اخیر که به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری واگذارشده ارتقا یافته و تبدیل به دانشکده شدهاند که نشانگر حرکت به سمت پایدارسازی حضور و ارائه خدمات میباشد. اسناد بالادستی به‌ویژه برنامههای توسعه اخیر چون برنامههای چهارم، پنجم و ششم توجه زیادی به زیرنظام مهارتی داشته و به دنبال رشد و توسعه این زیرنظام خاص نظام آموزش عالی بودهاند به‌طوری‌که با عناوین مختلف در برنامههای توسعه کشور چون حمایت اداری، مالی، تجهیزاتی و کالبدی و توجه به پیامدها و لزوم تأسیس یک نهاد سیاست‌گذار جهت یکپارچگی و کارآمدی از آن یاد کردهاند.
