1- دانشیار مدیریت تولید و عملیات، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران ، r.sohrabi@basu.ac.ir
2- پژوهشگر پسادکتری دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
2- پژوهشگر پسادکتری دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
چکیده: (306 مشاهده)
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی چشم‌اندازهای کلان در برنامه راهبردی دانشگاهها انجام شد.
روش: رویکرد پژوهش، کیفی و روش آن، مطالعه نظاممند از نوع تلفیقی بود. جامعه آماری پژوهش شامل پژوهشها و مطالعات انجام‌شده داخلی و خارجی در بازه زمانی 1393 تا 1403 و 2014 تا 2024 در حوزه چشم‌اندازهای کلان در برنامه راهبردی دانشگاهها بود که با کلیدواژههای مشخص و در پایگاههای اطلاعاتی داخلی و خارجی مانند پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک اطلاعات نشریات کشور (مگیران)، مرجع دانش (سیویلیکا)، پایگاه گنج و موتور جستجوی علمی فارسی(علم نت) و پایگاههای خارجیIJET و Google scholar،Eric،Scopus،Science direct به جمعآوری آن‌ها پرداخته شد که جمعاً 138 مطالعه انتخاب و موردبررسی قرار گرفت. از میان مطالعات پس از چندین مرحله غربالگری بر اساس بررسی عنوان، چکیده و محتوای پژوهش، 34 واحد مطالعاتی انتخاب و بررسی شد. دادهها نیز از طریق تحلیل محتوا کدگذاری و تحلیل شد.
یافته: نتایج به‌دست‌آمده ابتدا در مرحله کدگذاری باز نشان داد؛ 57 چشم‌انداز کلان در برنامه راهبردی دانشگاهها احصاء شده که بر اساس نتایج کدگذاری محوری به شش مقوله اصلی؛ چشم‌انداز آموزشی، چشم‌انداز پژوهشی، چشم‌انداز پرورش منابع انسانی و توسعه رهبران، چشم‌انداز تبدیل‌شدن به دانشگاه برتر و الگو، چشم‌انداز بین‌المللیسازی آموزش عالی/ جهانی بهتر و مسئولیت اجتماعی دانشگاه طبقهبندی شد که در مرحله انتخابی نیز چشم‌اندازهای موردنظر بر اساس ماهیت آموزش عالی به دو مقوله اصلی؛ چشم‌اندازهای مأموریتی و چشم‌اندازهای عملیاتی طبقهبندی گردید.
نتیجهگیری: حکمرانی آکادمیک با هدف طراحی مأموریت میتواند بهعنوان یک منبع ارزشمند در تدوین، توسعه و اجرای راهبردها و سیاستهای راهبردی در دانشگاهها توسط سیاست‌گذاران آموزش عالی مورداستفاده قرار گیرد و از آن میتوان بهعنوان مبنایی برای ارزیابی و بهبود شیوههای حکمرانی در آموزش عالی و نقشه راهی برای تحول و توسعه دانشگاهها بهره گرفت.
روش: رویکرد پژوهش، کیفی و روش آن، مطالعه نظاممند از نوع تلفیقی بود. جامعه آماری پژوهش شامل پژوهشها و مطالعات انجام‌شده داخلی و خارجی در بازه زمانی 1393 تا 1403 و 2014 تا 2024 در حوزه چشم‌اندازهای کلان در برنامه راهبردی دانشگاهها بود که با کلیدواژههای مشخص و در پایگاههای اطلاعاتی داخلی و خارجی مانند پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک اطلاعات نشریات کشور (مگیران)، مرجع دانش (سیویلیکا)، پایگاه گنج و موتور جستجوی علمی فارسی(علم نت) و پایگاههای خارجیIJET و Google scholar،Eric،Scopus،Science direct به جمعآوری آن‌ها پرداخته شد که جمعاً 138 مطالعه انتخاب و موردبررسی قرار گرفت. از میان مطالعات پس از چندین مرحله غربالگری بر اساس بررسی عنوان، چکیده و محتوای پژوهش، 34 واحد مطالعاتی انتخاب و بررسی شد. دادهها نیز از طریق تحلیل محتوا کدگذاری و تحلیل شد.
یافته: نتایج به‌دست‌آمده ابتدا در مرحله کدگذاری باز نشان داد؛ 57 چشم‌انداز کلان در برنامه راهبردی دانشگاهها احصاء شده که بر اساس نتایج کدگذاری محوری به شش مقوله اصلی؛ چشم‌انداز آموزشی، چشم‌انداز پژوهشی، چشم‌انداز پرورش منابع انسانی و توسعه رهبران، چشم‌انداز تبدیل‌شدن به دانشگاه برتر و الگو، چشم‌انداز بین‌المللیسازی آموزش عالی/ جهانی بهتر و مسئولیت اجتماعی دانشگاه طبقهبندی شد که در مرحله انتخابی نیز چشم‌اندازهای موردنظر بر اساس ماهیت آموزش عالی به دو مقوله اصلی؛ چشم‌اندازهای مأموریتی و چشم‌اندازهای عملیاتی طبقهبندی گردید.
نتیجهگیری: حکمرانی آکادمیک با هدف طراحی مأموریت میتواند بهعنوان یک منبع ارزشمند در تدوین، توسعه و اجرای راهبردها و سیاستهای راهبردی در دانشگاهها توسط سیاست‌گذاران آموزش عالی مورداستفاده قرار گیرد و از آن میتوان بهعنوان مبنایی برای ارزیابی و بهبود شیوههای حکمرانی در آموزش عالی و نقشه راهی برای تحول و توسعه دانشگاهها بهره گرفت.
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/8/30 | پذیرش: 1403/9/10 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1403/11/15
دریافت: 1403/8/30 | پذیرش: 1403/9/10 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1403/11/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |