1- دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تهران 2- کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تهران ، Valaei.morteza@ut.ac.ir
چکیده: (4502 مشاهده)
ابهام در فلسفه تربیتی و نپرداختن به شرایط موردنیاز از یکسو، نبود زمینه و دغدغه کافی برای نهادینه کردن فلسفه تربیتی در نظام آموزشی و شیوع بیمارگونه ی گرایش به ایجاد مهارت تست‌زنی در دانش‌آموزان، مخاطراتی را در سطوح فردی و اجتماعی به همراه دارد. این تحقیق، با تکیه‌بر روش پدیدارشناسی به تحلیل ادراک و تجربه زیسته، با انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر از رتبه‌های برتر در کنکور کارشناسی، کارشناسی ارشد و متخصصین پرداخته شد تا تأثیر ثبت‌نام در کلاس‌های موسوم به تست‌زنی بر عملکرد دانش‌آموزان در آزمون کنکور سراسری، مورد واکاوی قرار گیرد. یافته ها بیانگر 4 مضمون کلی، افت سواد دانش آموختگان با 7 زیر مضمون، نخبه های کم درآمد با 4 زیر مضمون، تضعیف تربیت رسمی با 4 زیر مضمون و مضمون نابرابری اجتماعی با 9 زیر مضمون است. نتایج نشان میدهد، هرچند استفاده از این کلاس‌ها، احتمال موفقیت در آزمون‌های چندگزینه‌ای را افزایش میدهد، اما به شکل‌گیری و تشدید نابرابری اجتماعی انجامیده است. به دیگر سخن، ترویج بیمارگونه استفاده از کلاس‌های کنکور زمینه را برای ناکارآمدتر شدن آموزش‌وپرورش رسمیآماده کرده و درنتیجه نادیده گرفته شدن استعدادهای بسیاری که به دلایلی نظیر مادی، اجتماعی و فرهنگی، توانایی استفاده از این نوع آموزشها ندارندرا به دنبال داشته و توان قبولی در رشته‌های پردرآمد و پرطرفدار را از آن‌ها سلب خواهد کرد. به نظر می‌رسد این موارد منجر به نادیده گرفته شدن بخش از توان بالقوه ی جامعه و تشدید نابرابری اجتماعی شده است؛ این امر اهمیت بازاندیشی برای جلوگیری از دامنه دار شدن مخاطرات ذکرشده را بیشازپیش نمایان میسازد.
